Een advies voor een toevoeging aan de al imposante woordenlijst, geeft Berg ook. Hij ergert zich aan de term ‘problemen adresseren’. ‘Neem nou de mededeling in de krant dat ‘Wilders problemen adresseert’. Betekent dit dat hij ze aanpakt? Dat is wat het Engels, waaraan de uitdrukking ontleend is, suggereert: to address a problem is er iets aan doen. Of wil het enkel zeggen – wat waarschijnlijker is – dat Wilders ze benoemt?’
Berg raadt aan om met de kaarten op een publieke tribune van een raadsvergadering te gaan zitten. ‘Misschien moet je vervolgens als ordeverstoorder vertrekken, maar je hebt in elk geval een nijpend probleem zo niet geadresseerd dan toch aangepakt.’
Moeilijke woorden, onbegrijpelijk taalgebruik en jargon zijn een belangrijke reden waarom vergaderingen van een gemeenteraad niet goed zijn te volgen. Raadsleden nemen woorden over uit de ambtelijke stukken die voor een buitenstaander volstrekt onbegrijpelijk zijn. Dat is boven op politiek jargon wat raadsleden zelf vaak bezigen. Met dergelijke taal snapt niemand iets meer van de vergadering en kweekt men onbegrip voor politieke besluiten. Raadsleden moeten jargon zien te vermijden. Het Periklesinstituut helpt er graag bij. En met deze ‘jargonbingokaarten’ kan iedereen meedoen!
Download de kaarten, print ze uit en neem ze mee naar het gemeentehuis. Neem plaats op de publieke tribune. Zit klaar met een stift, pen of potlood. Hoor je een bingowoord? Kruis het door op de kaart. Wanneer je een horizontale, verticale of diagonale streep ‘vol’ kunt maken, roep je hard ‘Bingo!’. Let op: dit spel is niet zonder risico! De burgemeester mag je na een bingo uit de raadszaal verwijderen wegens het verstoren van de orde.
Het idee voor de bingokaarten is ontstaan naar aanleiding van de Mystery Burger, de column voor Binnenlands Bestuur over de kwaliteit van de raadsvergaderingen. Tijdens die observaties was de ’bestuurstaal’ en het politieke jargon natuurlijk al opgevallen. We hadden inmiddels al een hele verzameling. Geïnspireerd door Buzzword bingo met managementjargon, besloten we na een raadsvergadering in Bernisse de kaarten te maken.
De komende raadsvergaderingen zullen we stevig doorgaan met het verzamelen van ‘raadsjargon’ en steeds met nieuwe kaarten komen. Valt je zelf bestuurstaal of politiek lingo op? Mail het ons naar bingo@periklesinstituut.nl. We nemen jouw irritaties graag op bij de onze!
In het boek De Mystery Burger schrijven John Bijl en Kemal Rijken over de kwaliteit van het debat in de lokale politiek. Ook raadsjargon komt er aan bod. Bijgaand een kleine inkijk in het boek.
Helaas worden bijdragen in raadsvergaderingen maar al te vaak geformuleerd alsof iedereen weet wat ermee wordt bedoeld. Jargon is de eerste boosdoener, al kun je een gemeenteraad natuurlijk niet verwijten zijn eigen taal en termen te hebben. Van de directieraad tot je eigen vriendenkring; iedere functionele groep heeft haar eigen terminologie.
Maar bij het gebruik van technische termen geldt dat je als gesprekspartner meer op je hoede moet zijn dan degene die ze gebruikt. Bij jargon is niet zeker of iedereen wel hetzelfde bedoeld. Zeker omdat je typische termen uit de gemeentepolitiek zoals beleidsdimensionering (Dat is met zo’n bioscoopbrilletje?), social return (Wat wil je precies terug?) of beleidsintensiveringen (U bedoelt gewoon méér?) in je dagelijkse taal niet snel zult gebruiken. Ook de raadsleden, wethouders en ambtenaren zelf mogen zich afvragen het bestuurlijke en politieke jargon dat zij gebruiken écht de lading dekt van wat ze bedoelen.